Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

ជំងឺរបេងជាជំងឺឆ្លង និងបង្កដោយមេរោគឈ្មោះ mycobacterium tuberculosis (complex)។ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ជាប្រទេសដែលមានអត្រាកើតជំងឺនេះខ្ពស់នៅទ្បើយ គឺលើសពី 300នាក់ ក្នុងចំណោមប្រជាជន100 000នាក់ក្នុង1 ឆ្នាំ។ ការចម្លងរោគរបស់ជំងឺរបេង ជំងឺរបេងអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការដកដង្ហើមស្រូបយកកំហាកមានផ្ទុកមេរោគរបេង ដែលក្អកចេញពីអ្នកជំងឺរបេងសួត។ រោគសញ្ញារបស់ជំងឺរបេង  អ្នកជំងឺរបេងសួតអាចមានរោគសញ្ញារ៉ាំរ៉ៃច្រើនអាទិត្យទៅរហូតដល់រាប់ខែដូចជា៖  •ក្អកមានកំហាក  •ក្ដៅខ្លួនស្រៀវស្រាញ  •បែកញើសពេលយប់  •ឬចុះស្គមរីងរៃជាដើម មេរោគរបេងភាគច្រើនងាយបង្កលើមនុស្សមួយចំនួនដូចជាៈ •អ្នកមានជំងឺរីងរៃប្រចាំកាយ •អ្នកមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយចុះខ្សោយ •អ្នកមានជីវភាពរស់នៅខ្សត់ខ្សោយ ការប្រឈមរបស់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម គេបានរកឃើញថា អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានហានិភ័យក្នុងការប្រឈមនឹងជំងឺរបេង 3 ទៅ 6 ដងលើសមនុស្សមិនមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ហេតុនេះហើយអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងស្វែងរកការប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យក្នុងករណីសង្ស័យ(ក្អកមានកំហាក រ៉ាំរ៉ៃក្ដៅខ្លួនស្រៀវស្រាញ បែកញើសពេលយប់ ចុះស្គមរីងរៃ)។ ការការពារចៀសផុតពីការឆ្លងជំងឺរបេង  វិធីសាស្រ្តការពារសាមញ្ញគឺ ឲ្យអ្នកជំងឺរបេងសួតដែលពុំទាន់បានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់គ្រាន់ រស់នៅក្នុងបន្ទប់ដាច់ដោយឡែក និង ប្រើប្រាស់ mask ឬកន្សែងខ្ទប់មាត់ពេលក្អក ហើយអ្នកដែលនៅជុំវិញក៏ចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់mask ដើម្បីការពារផងដែរ។ លើសពីនេះសំរាប់អ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ចាំបាច់ត្រូវទទួលការព្យាបាលពីគ្រូពេទ្យជំនាញឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកាត់បន្ថយផលវិបាកនៃជំងឺ និងកាត់បន្ថយផងដែរនូវហានិភ័យក្នុងការបង្កឲ្យមានជំងឺរបេង។ បកស្រាយដោយ វេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ឹម វិសិដ្ធឯកទេស វេជ្ជសាស្ត្រទូទៅ និងជំងឺសួត មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរសូវៀត ។ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

ចែករំលែក

ស្ទីម ឬសូណា និងម៉ាស្សា ដែលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម គួរស្វែងយល់ដោយសារមានសំនួររបស់អ្នកជំងឺជាច្រើនបានសួរមកខ្ញុំក្នុងអំឡុងពេលមកពិនិត្យពិគ្រោះជំងឺម្តងៗ។ ភាគច្រើនពួកគាត់បានសួរថា ” តើស្ទីម ឬសូណា អាចជួយអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមជំនួសការហាត់ប្រាណបានដែរឬទេ?” ព្រោះវាចេញញើស និងចេញជាតិពុលដូចហាត់ប្រាណដែរ!។  ចម្លើយ គឺថា ស្ទីម និងសូណា មិនអាចជំនួសការហាត់ប្រាណបានទេ ដោយមានមូលហេតុជាច្រើន។ ការហាត់ប្រាណផ្ដល់ឲ្យយើងនូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដូចជាបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់ សម្ពាធឈាម ជាតិស្ករ ធ្វើអោយសាច់ដុំនិងឆ្អឹងរឹងមាំម ការពារនូវជំងឺពុកឆ្អឹង កាត់បន្ថយស្ត្រេស ធ្វើឲ្យគុណភាពរស់នៅល្អប្រសើរ រក្សាទំងន់ប្រកបដោយផាសុខភាព។ល។ មុននឹងធ្វើការបកស្រាយសំនួរមួយនេះ ខ្ញុំបាទសូមអភ័យទោសចំពោះអ្នកប្រកបអាជីវកម្ម ស្ទីម សូណានិងម៉ាស្សាព្រោះវាអាចប៉ះពាល់ដល់អ្នកប្រកបរបរមួយនេះហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថាប្រិយមិត្តអ្នកអាននឹងយល់ហេតុផលក្រោយពីការបកស្រាយចប់។ ស្ទីម ឬសូណា គឺជាបន្ទប់តូចមួយឬអាគារ ត្រូវបានរចនាឡើងដោយទទួលនូវកំដៅស្ងួត(សូណា) ឬសើម(ស្ទីម)អាចមានកំដៅលើសពី៨០អង្សារ-សេនិងអាចមានកន្លែងមួយ ឬច្រើន។ កំដៅខ្ពស់នៅក្នុងស្ទីម និងសូណាអាច: •ជាមូលហេតុបែកញើសច្រើនពេកដែលបណ្តាលឱ្យបាត់បង់ជាតិទឹកដែលធ្វើឱឲ្យបរិមាណឈាមថយចុះ(ឈាមខាប់ជាងមុន) និងបង្កើនអរម៉ូនមួយចំនួនដែលប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពអាំងស៊ុយលីនដូចជាអ័រម៉ូនលូតលាស់(growth hormone) គ្លូកាហ្គូន(Glucagone) ដែលជាលទ្ធផលនាំឲ្យជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមកើនឡើងខ្ពស់។ ម្យ៉ាងទៀតការបែកញើសច្រើន អាចបាត់បង់ជាតិអំបិលខនិជច្រើន ដែលងាយធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អស់កម្លាំង ធីងធោងវិលមុខ អាចជាខ្យល់គបណ្តាលឲ្យដួលបាន ដោយហេតុថាជំងឺទឹកនោមផ្អែមបានខូចស្រាប់ទៅហើយនូវប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទអូតូនូមីច(autonomic neuropathy)។  •ធ្វើឲ្យសរសៃឈាមរីកធំពេលនោះបេះដូងក៏ច្របាច់ខ្លាំងជាងមុនដែរ ដើម្បីបញ្ជូនឈាមទៅចិញ្ចឹមសរីរាង្គផ្សេងៗ បង្កើនល្បឿននៃការស្រូបយកអាំងស៊ុយលីនអាចណ្តាលឲ្យជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមចុះទាប។ ត្រង់នេះយើងអាចនិយាយបានថាស្ទីម ឬសូណាមិនសូវល្អទេសម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលភាគច្រើនមានជំងឺបេះដូងស្រាប់ទៅហើយ។ •ធ្វើឲ្យស្បែកស្ងួត និងបង្កឲ្យមានបញ្ហាស្បែក ដូចជារបួស ឬរលាកពងទឹកជាដើម។ ដូចជាកន្លែងអាងហែលទឹក មុចទឹកផ្កាឈូកនិងសូណាបង្កើនហានិភ័យដោយចម្លងរោគផ្សិតឬមេរោគចម្លងប្រភេទផ្សេងទៀតដែលអាចធ្វើឲ្យមានស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរដូចជាជំងឺសរសៃប្រសាទចុងដៃចុងជើង(Peripheral Neuropathy)។ដោយសារហេតុផលជាច្រើនស្ទីមនិងសូណាជារឿយៗត្រូវបានគេហាមប្រើជាមួយអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាពិសេសអ្នកកំពុងព្យាបាលដោយអាំងស៊ុយលីន។ យ៉ាងណាមុិញមានការសិក្សាមួយនៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ដែលបានចូលរួមមនុស្ស 2315 នាក់ អាយុវ ពី42-60ឆ្នាំ បានបង្ហាញថាស្ទីមនិងសូណាអាចជួយបន្ថយជាតិកូឡេស្តេរ៉ុលបានខ្លះ ស្ករ សំពាធឈាម នឹងជួយបន្ថយសរសៃឈាមកុំអោយរឹងក្រិន(Reducing atherosclerosis )ធ្វើឲ្យបេះដូងច្របាច់បានល្្អទាំងនេះហើយវាអាចជួយដល់ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងនៃមនុស្សវ័យចំណាស់។ ដើម្បីរីករាយនឹងអត្ថប្រយោជន៍នៃស្ប៉ាឬសូណាលោកអ្នកត្រូវគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែមឲ្យបានល្អជាមុនសិន។ ចូរផឹកទឹកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ជួសជាតិស្ករក្នុងឈាមឲ្យបានញឹកញាប់ជាងធម្មតា និងយកអាហារមានជាតិស្ករ(កាបូអ៊ីដ្រាត)ដែលងាយរលាយ និងបឺតស្រូបលឿនមួយចំនួនតាមខ្លួនដើម្បីបង្ការក្នុងពេលចុះជាតិស្ករបើចាំបាច់។ ពាក់ស្បែកជើងគ្រប់ពេលដើម្បីការពារការរងរបួសនិងឆ្លងមេរោគហើយកុំយកអាំងស៊ុយលីន(Insulin)ចូលបន្ទប់ស្ទីម ឬសូណា ព្រោះអាចខូចគុណភាព។ ម៉ាស្សា(Massage) អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចមានការម៉ាស្សាពីពេលមួយទៅពេលមួយបាន។ តាមទិន្នន័យចុងក្រោយបំផុតបង្ហាញថាការម៉ាស្សាអាចជួយបន្ថយរោគសញ្ញានៃជំងឺសរសៃប្រសាទទឹកនោមផ្អែមដូចជាក្រហាយ ស្ពឹកស្រពន់ និងធ្វើឲ្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមថយចុះ។ជាតិស្ករក្នុងឈាមចុះខុសប្រក្រតីនៅពេលដែលកន្លែងចាក់ថ្នាំត្រូវម៉ាស្សាព្រោះវាបង្កើនសកម្មភាពអាំងស៊ុយលីន។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីជូនដំណឹងអ្នកម៉ាស្សាអំពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់លោកអ្នកនិងបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត ឬបញ្ហាស្បែក។ ប្រសិនបើលោកអ្នកមានបញ្ហាឈាមដើរមិនល្អជំងឺសរសៃឈាម ឬជាតិស្ករក្នុងឈាមមិនអាចគ្រប់គ្រង ដូចនេះហើយ ការម៉ាស្សាមិនត្រូវបានគេណែនាំនោះទេ។ វាជាការសំខាន់ណាស់ ដើម្បីឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ពីព្រោះម៉ាស្សាអាចបណ្តាលឲ្យសរសៃឈាមរីកធំ និងបង្កើនការស្រូបយកអាំងស៊ុយលីន។ ដូចដែលបានបកស្រាយខាងលើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទាំងអស់គួរតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ និងស្វែងយល់បន្ថែមចំពោះចំណុចដែលគួរចៀសវាង(គុណវិបត្តរបស់ស្ទីម រឺ សូណា)។  បកស្រាយដោយ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត នៅ គីមសាន បម្រើការនៅមជ្ឈមណ្ឌលជំងឺទឹកនោមផ្អែម កម្ពុជា- កូរ៉េ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងជាប្រធានបន្ទប់ពិគ្រោះ ព្យាបាលជំងឺ វេជ្ជបណ្ឌិត នៅ គីមសាន។   ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporationចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ចែករំលែក

ការយល់ច្រឡំជាច្រើនអំពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម ត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងសង្គមមនុស្សទូទៅ និងសូម្បីតែអ្នកជំងឺក៏ដូចជាក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេផ្ទាល់ដែលក្នុងនោះកំហុសអំពីទំនាក់ទំនងរវាងអាហារនិងជាតិស្ករក្នុងឈាមជាមូលហេតុដ៏សំខាន់នៃការបរាជ័យក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ខាងក្រោមជាកំហុស ៨យ៉ាងអំពីរបបអាហារនិងជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលតែងតែកើតមានជាញឹកញាប់។ 1.    ការបរិភោគស្ករច្រើន ជាមូលហេតុនៃការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម៖ ការបរិភោគស្ករច្រើនតែម្យ៉ាង មិនអាចបង្កជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមឡើយ ប៉ុន្តែវាអាចជាកត្តាជំរុញនៃជំងឺក្នុងករណីខ្លះ។  គួរបញ្ជាក់ថា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ អាចបង្កឡើងដោយកត្តាហ្សែន និងកត្តាដែលយើងមិនដឹងណាមួយ  រីឯជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២ បង្កឡើងដោយកត្តាហ្សែន និងកត្តាប្រឈមមួយចំនួនទៀត  រួមទាំងកត្តារស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ក្រៅពីនោះ ការលើសទម្ងន់ ឡើងសម្ពាធឈាមអាយុលើសពី៤៥ឆ្នាំនិងភាពមិនសូវសកម្មជាដើមសុទ្ធតែជាកត្តាអាចជំរុញឲ្យមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ដូចនេះ ស្របពេលដែលអ្នកចៀសវាងការញ៉ាំស្ករច្រើន ការរក្សាបែបផែនរស់នៅប្រកបដោយផាសុកភាព និងការតាមដានសុខភាពទៀងទាត់ក៏ជាកត្តាសំខាន់ផងដែរ។ 2.    អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម មិនអាចបរិភោគអាហារមានជាតិស្ករបានឡើយ៖ ដរាបណាជាតិស្ករក្នុងអាហារស្ថិតក្នុងកម្រិតសមស្របនិងមានការរួមផ្សំនឹងការហាត់ប្រាណអ្នកជំងឺនៅតែអាចបរិភោគអាហារទាំងនោះបាន។ផ្ទុយទៅវិញ ការហាមឃាត់ខ្លួនឯងពេក អាចនាំឲ្យអ្នកជំងឺចង់បរិភោគកាន់តែខ្លាំង និងញ៉ាំកាន់តែច្រើននៅពេលមានឱកាស។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកគួរតែបរិភោគវាក្នុងកម្រិតតិចតួច និងរួមផ្សំជាមួយអាហារសុខភាពដទៃ ជាពិសេសគឺប្រូតេអុីន ដើម្បីជួយពន្យឺតការរំលាយ និងការជ្រៀបចូលទៅក្នុងឈាមនៃជាតិស្ករ។ សរុបមក អ្នកគួរចៀសវាងបរិភោគអាហារដែលមានស្ករតែឯង និងត្រូវបរិភោគក្នុងកម្រិតតិចល្មម។ 3.    អ្នកអាចបរិភោគអាហារដែលមិនមានជាតិស្ករ(SUGAR-FREE) បានតាមចិត្ត៖ អាហារជាច្រើននៅលើទីផ្សារជាអាហារគ្មានជាតិស្ករ ឬ SUGAR-FREE ក៏ប៉ុន្តែអាហារទាំងនោះនៅតែអាចមានសារធាតុដទៃទៀតដូចជាសារធាតុធាត់ឬខ្លាញ់(fat)កាល់ឡូរីនិងសូម្បីតែជាតិកា-បូហាយដ្រេតដែលអាចបំលែងជាជាតិស្ករក្នុងឈាមបាន។ដូចនេះអ្នកនៅតែត្រូវពិនិត្យនិងជ្រើសរើសអាហារទាំងនោះឲ្យបានត្រឹមត្រូវដោយការមើលស្លាកអាហារូបត្ថម្ភ និងប្រើប្រាស់ក្នុងកម្រិតត្រឹមត្រូវ។ 4.    ម្សៅ ផ្លែឈើ និងអាហារដែលមានកាបូហាយដ្រេត គឺជាសត្រូវរបស់ជំងឺទឹកនោមផ្អែម៖ កាបូហាយដ្រេតមិនមែនជាសត្រូវរបស់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទេ តែប្រភេទ និងបរិមាណរបស់វាដែលអ្នកបរិភោគ គឺជាអ្វីដែលអ្នកជំងឺត្រូវពិចារណា។ ជម្រើសកាបូហាយដ្រេតដែលល្អគឺពពួកដែលមានសន្ទស្សន៍ជាតិស្ករ(GI)ទាបដោយសារវាអាចជះឥទ្ធិពលដល់ជាតិស្ករក្នុងឈាមយឺតជាងពពួកមាន GI ខ្ពស់។កាបូហាយដ្រេតដែល GI ទាបមាន នំបុ័ងធញ្ញជាតិ សណ្តែក និងស្ពៃក្រៀម បន្លែដែលមិនសូវមានជាតិម្សៅដូចជា ផ្ទី ប្រូខូលី និងប៉េងប៉ោះជាដើម។ ដោយឡែក អាហារម្សៅនិងផ្លែឈើដែលមានជាតិកាបូហាយដ្រេតក៏អាចបញ្ចូលក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នកជំងឺបានផងដែរដរាបណាវាស្ថិតក្នុងកម្រិតសមសម្យ។ អ្នកគួរជ្រើសរើសម្សៅដែលមានជាតិសរសៃខ្ពស់ ដូចជាផាស្តា នំបុ័ងធញ្ញជាតិ អង្ករ ដំឡូង ពោតជាដើម។ 5.    ការប្រើប្រាស់ថ្នាំទឹកនោមផ្អែម អាចឲ្យអ្នកជំងឺបរិភោគបានដោយមិនបាច់តម៖ ដើម្បីគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែម ទាមទារឲ្យមានការប្រើប្រាស់ថ្នាំបានត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំ រួមជាមួយនឹងរបបអាហារសមស្រប និងប្រកបដោយសុខភាពក៏ដូចជាកត្តារស់នៅផ្សេងៗទៀតដែលមានន័យថាអ្នកជំងឺមិនអាចបរិភោគតាមចិត្តចង់ដោយសារតែបានប្រើប្រាស់ថ្នាំហើយនោះទេ។ផ្ទុយទៅវិញ ការបរិភោគមិនបានសមស្រប អាចរារាំងដល់ប្រសិទ្ធភាពរបស់ថ្នាំបានវិញទៀតផង។ទោះយ៉ាងណា អ្នកតែងតែអាចស្វែងរកការពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកប្រសិនបើអ្នកមានចម្ងល់អំពីការសម្របសម្រួលរបបអាហារ  និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។   6.    ការរំលងអាហារនៅពេលណាមួយ ឬរំលងយូរម៉ោង៖ ការរំលង ឬមិនបរិភោគអាហារនៅពេលណាមួយនឹងផ្តល់ផលមិនល្អ មិនថាចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬអ្នកគ្មានជំងឺឡើយ។ នៅពេលអ្នករំលងអាហារ ថ្លើមនឹងបំលែងជាតិស្ករពីគ្លីកូហ្សែនដែលស្តុកទុកស្របពេលដែលរាងកាយបញ្ចេញនូវអ័រម៉ូនcortisolដោយសារស្ត្រេសពីការមិនបរិភោគ។ កត្តាទាំងនេះត្រូវបានបង្ហាញថា អាចធ្វើឲ្យមានការកើនជាតិស្ករក្នុងឈាមច្រើនជាងអាហារមួយពេលទៅទៀត។ ដូចនេះ អ្នកជំងឺគួរព្យាយាមបរិភោគអាហារតូចៗរៀងរាល់ ៣ ទៅ ៤ម៉ោងម្តងដើម្បីជំរុញមេតាបូលីសរាងកាយ ការពារការកើនឡើង និងធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៃជាតិស្ករក្នុងឈាម ព្រមទាំងដុតបំផ្លាញជាតិខ្លាញ់ផងដែរ។ 7.    អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចប្រើប្រាស់ស្ករសិប្បនិម្មិតបានច្រើនតាមចិត្ត៖ ស្ករសិប្បនិម្មិតភាគច្រើន មានរសជាតិផ្អែមជាងស្ករធម្មតា និងមានកាល់ឡូរីទាបរហូតអាចផាត់ចោលបាន ព្រមទាំងអាចធ្វើឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់វាតិចជាងស្ករធម្មតាផងដែរ។ ថ្វីត្បិតតែ សុវត្ថិភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ស្ករប្រភេទនេះ នៅតែត្រូវបានលើកយកមកពិភាក្សា ក៏ប៉ុន្តែមានប្រភេទស្ករមួយចំនួនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់រួចមកហើយ ក្នុងនោះរួមមាន Saccharin, Aspartame, AcesulfamePotassium, Sucralose, Stevia ជាដើម។ ទោះជាស្ករសិប្បនិម្មិត នៅតែត្រូវបានណែនាំឲ្យប្រើប្រាស់ជំនួសស្ករធម្មតា តែអ្នកក៏ត្រូវចងចាំផងដែរថា ស្ករប្រភេទនេះក៏មានផ្ទុកនូវកាបូហាយដ្រេតក្នុងបរិមាណតិចតួច ដែលទាមទារឲ្យអ្នករក្សាការប្រើប្រាស់ក្នុងកម្រិតសមរម្យជានិច្ច។ 8.    អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចបរិភោគទឹកឃ្មុំជំនួសស្ករបានធម្មតា៖ ទាំងទឹកឃ្មុំ និងស្ករធម្មតា សុទ្ធតែអាចបង្កើនជាតិស្ករក្នុងឈាមបាន តែដោយសារទឹកឃ្មុំមានរសជាតិផ្អែមជាង ដូចនេះ យើងអាចប្រើវាក្នុងបរិមាណតិចជាងបើធៀបនឹងស្ករ។ ទោះយ៉ាងណា ដោយសារទឹកឃ្មុំក៏មានកាបូហាយដ្រេត និងកាល់ឡូរីច្រើនជាងស្ករបន្តិចផងដែរ ដូចនេះ ភាពខុសគ្នានៃឥទ្ធិពលរបស់វាលើជាតិស្ករក្នុងឈាមមានតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលមានន័យថាការប្រើប្រាស់វាក៏ទាមទារឲ្យមានកម្រិតសមរម្យដូចស្ករធម្មតាផងដែរ។ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

HbA1C ជាមធ្យមភាគជាតិស្កររយៈពេល៣ខែចុងក្រោយរបស់មនុស្សយើង។ និយាយឲ្យស្រួលស្ដាប់ គឺជាមធ្យមភាគជាតិស្ករដែលខាំជាប់នឹងអេម៉ូក្លូប៊ីន ដែលជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃគ្រាប់ឈាមក្រហមរបស់យើង។ កាលណាយើងធ្វើតេស្តHbA1C នេះ យើងនឹងអាចដឹងពីមធ្យមភាគជាតិស្កររយៈពេល៣ខែចុងក្រោយ។ ដោយសារគ្រាប់ឈាមក្រហមយើងមានអាយុ១២០ថ្ងៃ គឺប្រហាក់ប្រហែល៣ខែ។ ហេតុនេះហើយ ការវាយតម្លៃកម្រិតជាតិស្ករ ដែលទៅខាំជាប់ទៅលើអេម៉ូក្លូប៊ីននោះ អាចវាយតម្លៃជាតិស្កររបស់យើង ក្នុងរយៈពេល៣ខែចុងក្រោយ។ តើHbA1Cមានតួនាទីដូចម្តេច? HbA1Cមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ កាលណាHbA1Cធំជាង6.5% គឺអ្នកជំងឺមានកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមហើយ។ លើសពីនេះទៅទៀត HbA1Cមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការតាមដានប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ កាលណា HbA1Cកើនឡើងខ្ពស់ អ្នកជំងឺនឹងប្រឈមមុខនឹងផលវិបាកផ្សេងៗដូចជាផលវិបាកលើភ្នែក លើតម្រងនោម លើប្រពន័្ធសសៃវិញ្ញាណ ឬលើសរសៃឈាមបេះដូងជាដើម។ ហេតុនេះហើយ សម្រាប់បងប្អូនប្រជាជនដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមចាំបាច់ត្រូវស្គាល់អ្វីដែលជា HbA1C។ តើ HbA1Cត្រូវពិនិត្យនៅពេលណា? ហើយបូមឈាមដាក់ទីបអ្វី?  ដោយសារHbA1Cជាមធ្យមភាគជាតិស្កររយៈពេល៣ខែចុងក្រោយ ដូច្នោះហើយ HbA1Cអាចធ្វើតេស្ដពេលណាក៏បាន មុនបាយក៏បាន ក្រោយបាយក៏បានហើយបូមដាក់ទីប Hemogram។ នៅក្នុងការតាមដានប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមអ្នកជំងឺគួរគប្បីពិនិត្យ HbA1Cយ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបាន១ ឬ២ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយពិសេសពិនិត្យHbA1Cរាល់៣ខែម្ដង។ កត្តាអ្វីខ្លះដែលអាចធ្វើឲ្យប្រែប្រួល ឬប៉ះពាល់ដល់សុក្រិតភាពរបស់ HbA1C? កត្តាខ្លះអាចធ្វើឲ្យតម្លៃHbA1Cទាបជាងកម្រិតធម្មតាដូចជា៖  -ជំងឺខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម  -ជំងឺThalassemia -អ្នកដែលបាត់បង់ឈាម  -អ្នកជំងឺដែលទើបតែទទួលការបញ្ចូលឈាម  -ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ កត្តាមួយចំនួនទៀតដែលអាចធ្វើឲ្យHbA1Cខ្ពស់ជាងតំលៃពិតដូចជា៖  -អ្នកជក់បារី  -អ្នកដែលខ្សោះជាតិទឹកខ្លាំង  -អ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាសួតហើយគ្រាប់ឈាមក្រហមកើនឡើង -កង្វះអុកស៊ីហ្សែនរ៉ាំរ៉ៃ ហេតុដូចនេះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនទាន់មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬមានហើយក្តីគួរតែទៅពិនិត្យរក HbA1Cឲ្យបានទៀងទាត់ ដើម្បីចៀសផុតពីផលលំបាកមួយចំនួនដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។ អត្ថបទនេះរៀបរៀងដោយលោក អ៊ត ងីម (អ្នកជំនាញមន្ទីរពិសោធន៍នៃមន្ទីរពេទ្យខ្មែរ-សូវៀត និងនាយកចាត់ការទូទៅនៃមន្ទីរពិសោធន៍វេជ្ជសាស្ត្រ សុភមង្គល និងម៉េឌីថិច) ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ​

ចែករំលែក

ជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺដែលបណ្តាលមកពីការកើនឡើងជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម។ ជំងឺនេះជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ មិនអាចព្យាបាលអោយជាដាច់នោះទេ ហើយវានឹងវិវឌ្ឃន៍បន្តិចម្តងៗ និងបង្កជាផលវិបាក ប្រសិនបើគ្មានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវណាមួយនោះទេ។ ផលវិបាកនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម កើតទៅលើសរីរាង្គជាច្រើនរបស់អ្នកជំងឺ ក្នុងនោះវាអាចក៏ប៉ះពាល់ទៅលើភ្នែករបស់អ្នកជំងឺផងដែរ។ តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមផ្តល់ផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់ភ្នែក? អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ដែលមិនបានព្យាបាលគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាមអោយបានត្រឹមត្រូវ វាបង្កផលវិបាកទៅលើភ្នែកមានដូចជា៖ - ជំងឺបាតភ្នែកដោយសារទឹកនោមផ្អែម(Diabetic Retinopathy)ផលប៉ះពាល់ទៅលើសរសៃឈាមនៃបាតភ្នែក។ - ជំងឺហើមបាតភ្នែក (Diabetic Macular Edema) - ជំងឺភ្នែកឡើងបាយ (Cataract) - ជំងឺឡើងសម្ពាធក្នុងភ្នែក ឬទឹកដក់ក្នុងភ្នែក (Glaucoma)។ តើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមានផលវិបាកលើភ្នែកមានអាការៈយ៉ាងដូចម្តេច? ជាទូទៅ អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមានផលវិបាកទៅលើភ្នែកមួយភាគធំ មិនមានការស្តែងចេញជារោគសញ្ញាអ្វីទាល់តែសោះ រហូតទាល់តែវាវិវឌ្ឍន៍ទៅកាន់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរទើបអាចមានអាការរោគ ដែលពេលខ្លះវាស្ទើរតែយឺតពេលក្នុងការព្យាបាល។ ទោះជាយ៉ាងណា មានរោគសញ្ញាដែលអាចស្តែងចេញមួយចំនួន ដូចជា ស្រវាំង ឬព្រិលភ្នែក ហាក់ដូចជាមានរបស់មកបាំងខាងមុខភ្នែក ការឈឺចុកចាប់ក្នុងគ្រាប់ភ្នែក និងការថយចុះនៃគំហើញរបស់ភ្នែកខាងណាមួយ ឬទាំងសងខាង។ តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីដឹងថាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានផលវិបាកទៅលើភ្នែក? រាល់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទាំងអស់គួរតែធ្វើការព្រឹក្សាជំងឺជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស និងធ្វើការត្រួតពិនិត្យបាតភ្នែកអោយបានទៀងទាត់។ វិធីក្នុងការពិនិត្យបាតភ្នែក គឺត្រូវធ្វើឡើងតាមរយៈ Fundus examination ដែលមាន Fundus photography (ថតរូបភាពបាតភ្នែក)ជាដើម។ លើសពីនេះ យើងមានឧបករណ៍ និងបច្ចេកទេសក្នុងការពិនិត្យវិភាគបន្ថែម ប្រសិនបើយើងរកឃើញថាអ្នកជំងឺមានផលវិបាកទៅលើបាតភ្នែករបស់គាត់ ដើម្បីឈានទៅដល់ការព្យាបាល។ តើនៅពេលណាដែលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមត្រូវធ្វើការត្រួតពិនិត្យបាតភ្នែក? ជាទូទៅ តាមរយៈភស្តុតាងវិទ្យាសាស្រ្តដែលគេបានសិក្សា និងតាមដាន រាល់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ គួរតែធ្វើការពិនិត្យភ្នែកនៅពេលដែលទើបដឹងថាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមដំបូង។ រីឯអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ យើងផ្តល់ដំបូន្មានអោយពិនិត្យភ្នែក ៥ឆ្នាំក្រោយពីទទួលរោគវិនិច័្ឆយជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ករណីមួយទៀត គេត្រូវធ្វើការពិនិត្យបាតភ្នែកផងដែរ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ ដែលមានផ្ទៃពោះ ពីព្រោះថានៅពេលនោះឯងគឺត្រូវមានការផ្លាស់ប្តូរថ្នាំគ្រាប់ដែលធ្លាប់ប្រើទៅជាប្រើប្រាស់ថ្នាំចាក់ដើម្បីគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាម។ រាល់ការដែលយើងធ្វើការបញ្ចុះជាតិស្ករដោយគំហុកទៅលើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ ដែលមានគភ៌ នឹងមានការប៉ះពាល់លើបាតភ្នែកស្រាប់ អាចជំរុញអោយសភាពជំងឺបាតភ្នែកនោះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបាន។ បកស្រាយដោយ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ចន្ថា តុលា ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក្រពេញអរម៉ូន បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យ ព្រះកុសុមៈនិងមជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម ( Diabetic Care Center)  ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលតែងត្រូវបានគេជឿថាជាប្រភេទជំងឺមនុស្សពេញវ័យនោះ អាចកើតមានលើកុមារ ឬកូនតូចរបស់អ្នកដែរឬទេ?កុមារស្ថិតក្នុងវ័យក្រោម ១៦ឆ្នាំ ក្នុងអត្រា ៩០ ទៅ៩៥ភាគរយអាចនឹងប្រឈមទៅនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ ១ នេះបើយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ។ ជំងឺប្រភេទនេះ កើតមានឡើងដោយសារសរីរាង្គលំពែងពុំមានលទ្ធភាពក្នុងការផលិតអ័រម៉ូន អាំងស៊ុយលីន សម្រាប់បំលែងជាតិស្ករយកមកប្រើប្រាស់ ដែលធ្វើឲ្យបរិមាណជាតិស្ករបន្សល់ក្នុងឈាមច្រើន។ ចំណែកមូលហេតុនៃជំងឺនេះទៀតសោត គឺមិនមានការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នៅឡើយដោយវាប្រហែលជាអាចបណ្តាលមកពីការរួមផ្សំគ្នានៃការប្រែប្រួលនៃហ្សែន និងកត្តាខាងក្រៅផ្សេងមួយចំនួនទៀត។ ស្ថានភាពជំងឺអាចនឹងស្តែងឡើងជារោគសញ្ញាមួយចំនួន ដែលនឹងប្រាប់អ្នកតាមរយៈអត្ថបទខាងក្រោម ជាជំនួយអាចឲ្យស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់ពីបញ្ហាសុខភាពកូនរបស់អ្នក។  1    ស្រេកទឹកខុសធម្មតា កុមារដែលសង្ស័យមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ អាចនឹងមានតម្រូវការសារធាតុទឹកច្រើន និងញឹកញាប់។ វាកើតឡើងដោយសារកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមកើនឡើង នាំឲ្យមានការទាញយកសារធាតុរាវចេញពីកោសិកា។ កុមារអាចនឹងចង់ទទួលបាននូវសារធាតុដែលមានជាតិផ្អែម និងភេសជ្ជៈដែលត្រជាក់។  2    បត់ជើងតូចញឹកញាប់ ដោយសារចំណង់នៃការចង់បានសារធាតុទឹកច្រើននោះការបត់ជើងតូចក៏ញឹកញាប់ទៅតាមនោះដែរ។ ប្រសិនអ្នកសង្កេតឃើញកូនរបស់អ្នកបង្ហាញនូវការបញ្ចេញចោលច្រើនខុសធម្មតា វាអាចបង្កប់នូវមូលហេតុនៃជំងឺដែលអ្នកគួរតែយកចិត្តទុកដាក់។  3    ស្រកទម្ងន់ កុមារដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម នោះសារពាង្គកាយរបស់គេ មិនអាចបំប្លែងជាតិស្ករមកជាថាមពលបាននោះទេ ដែលនាំឲ្យមានការថយចុះនូវម៉ាសសាច់ដុំ និងជាតិខ្លាញ់។ ការស្រកទម្ងន់ ចំពោះកុមារដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមិនទទួលបានការព្យាបាល តែងតែកើតឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងភ្លាមៗ។  4    បាត់បង់ថាមពល កុមារអាចស្តែងឡើងនូវភាពហត់ និងមិនសូវមានភាពរហ័សរហួន ដោយសារពួកគេខ្វះខាតថាមពលដែលបានពីការបំប្លែងនូវជាតិស្ករនៅក្នុងចរន្តឈាម សម្រាប់សាច់ដុំ និងសរីរាង្គផ្សេងៗ ដើម្បីប្រើប្រាស់។  5    ឃ្លានខុសធម្មតា នៅពេលដែលរាងកាយបាត់បង់ថាមពល ដោយសារការធ្លាក់ចុះកម្រិតនៃអាំងស៊ុយលីន កុមារអាចប្រឈមនឹងការកើនឡើងនៃចំណង់អាហារខ្លាំង។  6    ការប្រែប្រួលនៃគំហើញ ការកើនឡើងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម ធ្វើឲ្យមានការទាញយកទឹកចេញពីសរីរាង្គ រួមជាមួយនឹងការបាត់បង់សំណើមក្នុងភ្នែកផងដែរ ដែលបណ្តាលឲ្យការមើលមានភាពស្រវាំង និងបញ្ហាគំហើញមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ យ៉ាងណាមិញ បញ្ហានេះអាចនឹងពិបាកក្នុងការប៉ាន់ស្មាន ដោយសារកុមារមិនទាន់អាចបែងចែកបានពីគំហើញធម្មតា ឬយ៉ាងណា តែអាចសង្កេតឃើញថាកុមារដែលមានផលវិបាកនៃគំហើញនេះធ្វើឲ្យពួកគេមិនអាចអានបាន។ ប្រសិនសង្កេតឃើញមាននូវសញ្ញាណាមួយនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ ១ អ្នកពុំគួរពន្យារពេលក្នុងការធ្វើការណាត់ជួបជាមួយអ្នកឯកទេសផ្នែកកុមារជាដាច់ខាត ដោយហេតុថាទោះជាជំងឺនេះមិនអាចធ្វើការព្យាបាលបាន តែវាអាចគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺ ធ្វើឲ្យកុមារមានជីវភាពរស់នៅទូទៅដូចកុមារដទៃទៀត។ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

1.    តើអ្វីទៅជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម? ទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយប្រភេទ (Metabolic disorder) ដែលបណ្តាលមកពីស្ករក្នុង ឈាមឡើងលើសកម្រិតធម្មតា (Hyperglycemia)។ ជាតិស្ករដែលលើសក្នុងឈាមនេះ មួយចំនួនធ្លាក់មកតាមទឹកនោមដែលធ្វើឲ្យគេ ហៅតៗគ្នាថា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ 2.    តើជំងឺនេះចែកចេញជាប៉ុន្មានប្រភេទ? ជំងឺទឹកនោមផ្អែមចែកចេញជាពីរប្រភេទគឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ (DM1, IDDM, Juveuil DM) និងទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ (DM2, NIDDM)។ ក្រៅពីនេះ យើងក៏ឃើញមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលកើតលើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះផងដែរ(Gestational Diabetes Mellitus) និងទឹកនោមផ្អែមបណ្តាលមកពីកត្តា ក៏ដូចជាជំងឺផ្សេងៗ(Secondary diabetes mellitus) ដូចជាកត្តាហ្សែន (Genetic) កត្តាក្រពេញបញ្ចេញក្នុង (Endocrine) ថ្នាំមួយចំនួន ជំងឺមួយចំនួន អ័រម៉ូនប្រភេទខ្លះ។ល។ 3.    មូលហេតុអ្វីដែលធ្វើឲ្យកើតជំងឺទឹកនោម ផ្អែម? ជំងឺនេះអាចមានលើមនុស្សគ្រប់ភេទ និងគ្រប់វ័យ ឯមូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យកើតនោះគឺ៖ -ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១៖ ច្រើនកើតមានលើមនុស្សដែលមានអាយុក្រោម ៤០ឆ្នាំ ដែលមូលហេតុបណ្តាលមកពីកង្វះ Insulin ទាំងស្រុង (Absolute insulin deficiency) ដោយសារការខូចកោសិកាបេតាទាំងស្រុងរបស់លំពែង។ការខូចខាតកោសិកាបេតារបស់លំពែងនេះបណ្តាលមកពី Autoimmune (៩0%) និង Idiopathic (១0%)។ អ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១នេះ ភាគច្រើនស្គម ស្ករឡើងខ្ពស់ៗ ហើយការព្យាបាលគឺការចាក់ Insulin មួយ ជីវិត។ -ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២៖ ច្រើនកើតលើមនុស្សដែលមានអាយុចាប់ពី ៤០ឆ្នាំឡើងទៅ។ មូលហេតុបណ្តាលមកពីការខូចសមត្ថភាព insulin ក្នុងការបំពេញមុខងារ (Insulin resistant) ឬខ្វះ insulin តិចតួច (Relative insulin deficiency)។ អ្នកជំងឺក្នុងប្រភេទនេះភាគច្រើនធាត់ ហើយការព្យាបាលគឺការ ប្រើប្រាស់ថ្នាំគ្រាប់ ឬចាក់ insulin បន្ថែម។ ការញ៉ាំមានរបៀបត្រឹមត្រូវ និងការហាត់ប្រាណទៀងទាត់ជួយឲ្យការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។  គួរបញ្ជាក់ថា Insulin ជាប្រភេទអ័រម៉ូនម្យ៉ាងដែលបញ្ចេញពីកោសិកាបេតារបស់លំពែង និងមានមុខងារដឹកជញ្ជូនស្ករចេញពីសរសៃឈាមចូលទៅក្នុងសាច់ដុំ ជាលិកាខ្លាញ់ និងថ្លើម។ 4.    តើធ្វើដូចម្តេចអាចដឹងថាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម? មានរបៀបពិនិត្យ ២យ៉ាងគឺ៖ -ទីមួយ៖ ត្រូវពិនិត្យជាតិស្ករពេលព្រឹកមុន ទទួលទានអាហារ បើឃើញចាប់ពី ១២៦ mg/dl ឡើងទៅក្នុងថ្ងៃខុសៗគ្នា ២ដង នោះមានន័យថាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមហើយ។ -ទីពីរ៖ ការពិនិត្យស្ករនៅពេលណាមួយ (Random plasma glucose) ឃើញ ចាប់ពី ២០០ mg/dl  ឡើងទៅ និងមានរោគ សញ្ញាទឹកនោមផ្អែមរួមផ្សំផងនោះ មានន័យ ថាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមហើយ។ ពេលខ្លះគ្រូពេទ្យ អាចប្រើតេស្តមួយទៀតឈ្មោះ Glucose tolerance test ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរកជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ចំពោះការកំណត់យក HbA1c នៅមិនទាន់មានឯកភាព ១០០%ទេ។ 5.    តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ? បើស្ករឡើងអត់ខ្ពស់ ជួនកាលគ្មានរោគសញ្ញាអ្វីទេ។ បើស្ករខ្ពស់ អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈ ដូចជា នោមច្រើន ស្រេកទឹក អស់កម្លាំង ស្រកទម្ងន់ ឃ្លាន ស្រវាំងភ្នែក ញ័រទ្រូង។ល។ អ្នកជំងឺខ្លះដឹងថាមានទឹកនោមផ្អែមបន្ទាប់ពីទៅធ្វើតេស្តឈាមលេង ខ្លះដឹងពេលធ្វើតេស្តឈាម ពេលវះកាត់ ខ្លះទៀតដឹងពេលឃើញមានស្រមោចរោមទឹកនោមខ្លួនឯង។ល។ អ្នកខ្លះទៀត ដឹងបន្ទាប់ពីខ្លួនឯងមានផលវិបាកទឹកនោមផ្អែមហើយដូចជាស្ពឹកជើង ក្រហាយជើង ដំបៅ ជើងអត់ជា ឡើងបាយភ្នែកជាដើម។ល។ 6.    តើជំងឺទឹកនោមផ្អែមផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះ? ជំងឺនេះបើពុំបានព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេនោះ នឹងផ្តល់ផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរគឺធ្វើឲ្យខូចសរសៃឈាមទាំងអស់ (micro and macro vascular damage) និងសរសៃប្រសាទ ពិសេសសរសៃប្រសាទជើង។ -ការខូចសរសៃឈាមតូចៗ ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺ ខូចភ្នែក ខ្វាក់ភ្នែក(Retinopathy) ខូចសរសៃប្រសាទ (Neuropathy) និងខូចតម្រងនោម (Nephropathy)។ -ការខូចសរសៃឈាមធំៗ អាចឲ្យដាច់ សរសៃឈាមខួរក្បាល(stroke) ស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង(CAD) អាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់ ដោយគាំងបេះដូង(Heart attack)  ខូចសរសៃឈាម និងសរសៃប្រសាទជើង(PNP) (PVD) ដំបៅរលួយជើង(gangrene) ។ល។ -ខូចសរសៃប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ (autono mic neuropathy) ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺនោមអត់អស់ ចុកចុងដង្ហើម អួលបាយ ។ល។ -ក្រៅពីនេះ អ្នកជំងឺក៏ងាយកើតជំងឺផ្សិត និងសើស្បែកផងដែរ។ 7.    តើជំងឺនេះអាចព្យាបាលយ៉ាងដូចម្តេច? អាចជា ឬក៏អត់? បច្ចុប្បន្ននេះមិនទាន់មានវិធីសាស្ត្រណាមួយអាចព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាទេ ប៉ុន្តែយើងមាន ថ្នាំដែលអាចព្យាបាល និងវិធីសាស្ត្រសម្រាប់ជួយអ្នកជំងឺឲ្យរស់នៅ និងធ្វើការងារបានធម្មតា។ ថ្នាំទាំងនោះអាចជួយបំបាត់រោគសញ្ញាដែលរំខានដល់អ្នកជំងឺ និងការពារផលវិបាកទឹកនោមផ្អែម កុំឲ្យចេញ។ ចំពោះថ្នាំមាន ២ក្រុមធំៗគឺ ថ្នាំលេប (Oral medicine) និងថ្នាំចាក់ (Insulin)។ 8.    តើយើងអាចចៀសវាង និងការពារជំងឺទឹកនោមផ្អែមមុនយ៉ាងដូចម្តេច? គ្មានថ្នាំសម្រាប់ការពារជាមុនសម្រាប់ជំងឺនេះទេ ប៉ុន្តែមានវិធានការមួយចំនួនអាចជួយបង្ការជំងឺនេះបានដូចជា សម្រកទម្ងន់ ហាត់ប្រាណ ទៀងទាត់ បរិភោគត្រឹមត្រូវ លំហែខួរក្បាល ឈប់ជក់បារី និងបន្ថយឲ្យបានជាអតិបរិមានូវការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ផិត រ៉ាដា ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជាប្រធានគ្លីនិក ផិតរ៉ាដា និងជាសាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យ អន្តរជាតិភ្នំពេញ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ចំនួនអ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២នៅកម្ពុជាមានការកើនឡើងជាលំដាប់ស្របពេលមានការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើន នៃប្រទេសនិងសាកលភាវូបនីយកម្ម។ គេប៉ាន់ប្រមាណថា មានអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅប្រទេសកម្ពុជាប្រមាណ១៧០,០០០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១០ ហើយចំនួននេះនឹងហក់ឡើងទៅដល់ ២៦៤,០០០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០២៨(ស្មើនឹងកើនឡើងប្រមាណ៨០%)។ ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមនិងការការពារផលលំបាក ខ្ញុំបាទសុំធ្វើការបង្ហាញនូវគន្លឹះជោគជ័យ៨ចំណុច។ 1.ការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករ ការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករជាចំណុចសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងនិងការពារផលវិបាកនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២។ អ្នកជំងឺត្រូវអនុវត្តតាមចំណុចមួយ ចំនួនដូចខាងក្រោម៖ -  ស្វែងយល់ពីប្រភេទចំណីអាហារដែលសម្បូរជាតិស្ករនិងបរិភោគក្នុងបរិមាណសមរម្យ ដោយចៀសវាងបរិភោគអាហារដែលសម្បូរជាតិស្ករពីរបីមុខជាន់គ្នា -  ត្រូវស្វែងយល់ពីសន្ទស្សន៍ជាតិស្ករក្នុងចំណីអាហារ (សន្ទស្សន៍ជាតិស្ករជាល្បឿននៃការស្រូបចូលក្នុងឈាមនៃជាតិស្ករក្រោយពេលយើងទទួលទានចំណីអាហារដែលមានជាតិស្ករ។ ចំណីអាហារខ្លះមានសន្ទស្សន៍ជាតិស្ករខ្ពស់ ចំណីអាហារខ្លះមានសន្ទស្សន៍ជាតិស្ករមធ្យម ចំណីអាហារខ្លះមានសន្ទស្សន៍ជាតិស្ករទាប អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមគប្បីបន្ថយចំណីអាហារដែលមានសន្ទស្សន៍ជាតិស្ករខ្ពស់) -  ហាត់ប្រាណជាប្រចាំ ៣០នាទី ២ទៅ៣ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។ ការហាត់ប្រាណធ្វើឲ្យជាតិស្កររបស់អ្នកជំងឺថយចុះ - ស្វែងរកគ្រូពេទ្យនៅពេលដែលជាតិស្ករមិនអាចគ្រប់គ្រងបានតាមរយៈរបប អាហារនិងការហាត់ប្រាណ - ជួសជាតិស្ករជាប្រចាំនិងកត់ត្រាទុក ហើយចៀសវាងជួសជាតិស្ករតែពេលព្រឹករួចមិនបានជួស ជាតិស្ករក្រោយអាហារ។ 2. គ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម ការព្យាបាលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនមែនមានត្រឹមតែការបញ្ចុះជាតិស្ករនោះទេគឺត្រូវគិតអំពីសម្ពាធឈាមថែមទៀត ដើម្បីកាត់បន្ថយផលវិបាកនានា។ អ្នកជំងឺត្រូវអនុវត្តតាមចំណុចខាងក្រោម៖ -  បន្ថយការពិសាប្រៃ មានដូចជាគ្រឿងផ្អាប់ -  រក្សាសម្ពាធឈាមឲ្យនៅក្រោម ១៤០/៩០មីលីម៉ែត្របារ៉តសម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទូទៅ និងក្រោម១៣០/៨០មីលីម៉ែត្របារ៉ត សម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមានមុខងារតម្រងនោមធ្លាក់ចុះ - ឆាប់ពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យអំពីសម្ពាធឈាម ក្នុងករណីដែលសម្ពាធឈាមលោកអ្នកលើសពីកម្រិតដែលបានជម្រាបជូនខាងលើ។ 3. គ្រប់គ្រងជាតិខ្លាញ់ អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ ភាគច្រើនមាន ផលវិបាកលើសរសៃឈាមបេះដូង ខួរក្បាល និងសរសៃឈាមនៅអវយវៈខាងក្រោមជាដើម។ ហេតុនេះហើយ ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវហានិភ័យខាងលើ អ្នកជំងឺគួរគប្បីអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖ - បន្ថយបរិភោគអាហារដែលមានខ្លាញ់ច្រើន ដូចជាអាហារដែលបំពងអាហារដែលចៀន ឬក៏គ្រឿងក្នុងសត្វ។ល។ -  រក្សាកុំឲ្យលើសទម្ងន់ - ពិនិត្យជាតិខ្លាញ់យ៉ាងហោចណាស់១ដងក្នុង១ឆ្នាំ រួចប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ តើជាតិខ្លាញ់របស់យើងលើសហើយឬនៅ។ 4. ពិនិត្យនិងតាមដានតម្រងនោម ការសិក្សាបានបង្ហាញថា អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២នៅអាស៊ីយើងនេះមានផលប៉ះពាល់លើតម្រងនោមខ្ពស់ ហេតុនេះហើយអ្នកជំងឺគួរគប្បីយល់ដឹង និងអនុវត្តនូវចំណុចខាងក្រោមដើម្បីកាត់បន្ថយនូវហានិភ័យបន្ថែមពីលើការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករ សម្ពាធឈាម និងខ្លាញ់។ -  ពិនិត្យមើលមុខងារតម្រងនោមតាមរយៈការពិនិត្យឈាម Creatinine, Urée ឲ្យបានយ៉ាងហោចណាស់១ដងក្នុង១ឆ្នាំ - ពិនិត្យមើលទឹកនោម Microalbumine យ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបាន១ ដងក្នុង១ឆ្នាំ -  ពិភាក្សាជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យអំពីការតាមដាន តម្រងនោមនិងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា - ចៀសវាងការយល់ច្រឡំថា ថ្នាំពេទ្យដែលព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមនាំឲ្យខូចតម្រងនោម។ ការសិក្សាមិនបានបង្ហាញថាមានថ្នាំពេទ្យ សម្រាប់ព្យាបាលទឹកនោមផ្អែមណាមួយដែលធ្វើឲ្យខូចតម្រងនោមនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការ-គ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនបានល្អនោះទេដែលធ្វើឲ្យខូចតម្រងនោម។ 5. ពិនិត្យ និងតាមដានភ្នែក ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ អាចធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមានបញ្ហាបាតភ្នែក និងជំងឺ ភ្នែកមួយចំនួនទៀត ហេតុដូច្នេះហើយ អ្នកជំងឺគួរគប្បីអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖ - ត្រួតពិនិត្យភ្នែកយ៉ាងតិចឲ្យបាន១ដងក្នុង១ឆ្នាំទោះបីមិនមានរោគសញ្ញាអ្វីក៏ដោយ - ប្រឹក្សាជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យភ្នែកក្នុងករណីមានរោគសញ្ញាដូចជាស្រវាំងភ្នែក ព្រិលភ្នែកជាដើម។ 6. ពិនិត្យ និងតាមដានជើង អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រឈមមុខខ្ពស់នឹងការមានដំបៅក្រជា ឬក៏កាត់ម្រាមជើង ឬក៏កាត់ជើងតែម្តង ខ្ពស់ជាងអ្នកដែលមិនមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ហេតុដូច្នេះហើយ មានចំណុចមួយចំនួនដែលយើងត្រូវអនុវត្តប្រតិបត្តិ៖ - ដុសសម្អាតជើងឲ្យបានស្អាតជាប្រចាំ - ចៀសវាងយកទឹកក្តៅ ឬឆ្នាំងអ៊ុតមកស្អំ - ចៀសវាងដើរជើងទទេ - ករណីមានដំបៅ ដាច់ខាតត្រូវតែទៅប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យទោះបីដំបៅនោះតូចយ៉ាងណាក៏ដោយ។ 7. បញ្ឈប់ការជក់បារី បារីនិងជំងឺទឹកនោមផ្អែម បើបូកបញ្ចូលគ្នាគឺជាគ្រោះធំរបស់អ្នកជំងឺ ។ ដាច់ខាតត្រូវតែបោះបង់ការជក់បារីឲ្យបាន កត្តាដែលគួរចងចាំគឺ៖ - អ្នកជក់បារីអាចប្រឈមមុខនឹងការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម៣០ទៅ៤០%លើសអ្នកអត់ជក់បារី - អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលជក់បារីប្រឈមមុខខ្ពស់ជាងអ្នកដែលអត់ជក់បារីទៅលើជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ការកាត់ជើង និងការខូចបាតភ្នែក។ 8. ប្រឹក្សាជាប្រចាំជាមួយគ្រូពេទ្យ អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ គួរគប្បីយល់ថា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទី២ជាជំងឺដែលវិវឌ្ឍទៅមុខជាប្រចាំ ពីព្រោះថា ខ្លួនយើងអាចចាស់ លំពែងយើងក៏ចាស់ ក៏ចុះទ្រុឌទ្រោមផងដែរ (លំពែងជាដើមហេតុធ្វើឲ្យយើងកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២)។ ហេតុដូច្នេះហើយការតាមដានជាប្រចាំជាមួយគ្រូពេទ្យគឺពិតជាកត្តាសំខាន់ ។ អ្នកជំងឺគួរគប្បី៖ - ចៀសវាងការលេបថ្នាំតាមគ្នា - ចៀសវាងការទិញថ្នាំទឹកនោមផ្អែមដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា - ប្រឹក្សាអំពីថ្នាំដែលអ្នកជំងឺទទួលទាន ពីព្រោះជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ អ្នកជំងឺត្រូវទទួលទាន ថ្នាំរយៈពេលយូរ ដូច្នេះហើយ អ្នកជំងឺ និងក្រុមគ្រួសារ គួរគប្បីស្វែងយល់អំពីប្រភេទថ្នាំលេបនីមួយៗ ឬក៏ថ្នាំចាក់នីមួយៗដែលអ្នកជំងឺប្រើប្រាស់រាល់ថ្ងៃ៕ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុំ សត្ថា ឯកទេសក្រពេញអ័រម៉ូន និងទឹកនោមផ្អែមនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

១/ បរិភោគអាហារដែលអ្នកចូលចិត្ត លោកអ្នកមិនចាំបាច់បោះបង់ចោលអាហារដែលអ្នកចូលចិត្តដោយសារតែ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនោះទេ ប៉ុន្តែលោកអ្នកត្រូវដឹងពីជម្រើសអាហារដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម។ អ្នកអប់រំជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬអ្នកជំនាញខាងចំណីអាហារអាចបង្រៀនលោកអ្នកពីរបៀបមើលកំប៉ុង អានផ្លាកម្ហូប និងទំហំនៃការបែងចែកអាហារ។ ជំនាញទាំងនោះនឹងអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកគ្រប់គ្រងជាតិស្ករបានល្អ និងរក្សារសជាតិជីវិតឲ្យសប្បាយរីករាយក្នុងពេលតែមួយ។ ២/ គ្រប់គ្រងចានបាយ វិធីងាយស្រួល ដើម្បីទទួលបានអាហារដែលមានតុល្យភាពគឺ បែងចែកចានរបស់លោកអ្នកជា ៣ចំណែក(សូមមើលរូបខាងលើ)ដំបូង ចែកវាជាពីរដោយបំពេញមួយចំហៀងជាមួយបន្លែដូចជា ស្ពៃខៀវ ផ្កាខាត់ណាការ៉ុត ឬសណ្តែកបៃតង។ បន្ទាប់មក បំបែកផ្នែកនៅសល់ជាពីរ។ ប្រើមួយសម្រាប់អាហារម្សៅដូចជា បាយស បាយសំរូប មី ដំឡូងឬនំបុ័ង។ល។ នៅក្នុងផ្នែកចុងក្រោយ បន្ថែមសាច់ ឬប្រូតេអ៊ីនផ្សេងៗទៀត។ លើសពីនេះទៅទៀត លោកអ្នកក៏អាចទទួលបានទឹកដោះគោដែលមានជាតិខ្លាញ់តិច១កែវ និងផ្លែឈើកន្លះកែវផងដែរ។ ៣/ រក្សាកំណត់ត្រា ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ចូរសរសេរព័ត៌មានសំខាន់ៗដូចជា កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម អ្វីដែលលោកអ្នកញ៉ាំ ហាត់ប្រាណ និងថ្នាំប្រើប្រាស់ប្រចាំ។ វានឹងជួយលោកអ្នកនិងគ្រូពេទ្យ ឲ្យដឹងថាតើការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់លោកអ្នកកំពុងដំណើរការល្អដែរឬទេ។ សរសេរផងដែរអំពីគោលដៅ(Goals)និងអារម្មណ៍ ដែលរំលឹកអំពីប្រធានបទដែលលោកអ្នកចង់សួរគ្រូពេទ្យ។ ៤/ ធ្វើផែនការសម្រាប់ថ្ងៃឈឺ ជំងឺទូទៅដូចជា ជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ និងរាគ អាចធ្វើឲ្យស្ករក្នុងឈាមឡើង។ ក្នុងពេលដំណាលគ្នា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់លោកអ្នកកាន់តែពិបាកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគឆ្លង។ ដូច្នេះ ត្រូវរៀបចំទុកមុន ដូចជាអាហារសម្រន់ដែលមានភាពងាយស្រួលទៅលើក្រពះដែលអាចផ្តល់នូវជាតិទឹក និងជាតិស្ករគ្រប់គ្រាន់។ សូមពិនិត្យមើលជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមឲ្យបានញឹកញាប់នៅពេលលោកអ្នកឈឺនិង គួរដឹងផងថាពេលណាត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យ។ ហើយកុំភ្លេចទទួលថ្នាំវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺគ្រុនផ្តាសាយរៀងរាល់ឆ្នាំផង។ ៥/ គ្រប់គ្រងថង់ថ្នាំ បើលោកអ្នកលេបថ្នាំឬ ប្រើថ្នាំចាក់ សូមរៀបចំថ្នាំជាថង់ៗ និងប្រដាប់ប្រដាត្រៀមទុកសម្រាប់៣ថ្ងៃ ក្នុងករណីមានអាសន្ន។ ដោយសារតែថ្នាំទឹកនោមផ្អែមខ្លះអាចប៉ះពាល់ដល់ថ្នាំដទៃទៀត  ដូចនេះ សូមប្រាប់គ្រូពេទ្យមុននឹងប្រើថ្នាំអ្វីថ្មី(ថ្នាំដែលលោកអ្នកទិញដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា)។ ៦/ ប្រឆាំងនឹងភាពតានតឹង(Stress)រាល់ថ្ងៃ កាត់បន្ថយភាពតានតឹងនៅក្នុងជីវិតរបស់លោកអ្នកឲ្យបានច្រើន ព្រោះវាអាចបង្កើនជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម ។ លំហាត់ប្រាណ គឺជាវិធីដ៏ល្អមួយ ដើម្បីបន្ធូរភាពតានតឹងព្រោះ វាបង្កើនកម្រិតសារធាតុគីមីនៅក្នុងខួរក្បាលដែលធ្វើឲ្យលោកអ្នកមានអារម្មណ៍ល្អ។ មានមធ្យោបាយជាច្រើន ដើម្បីទទួលបានភាពសកម្មដូចជា ធ្វើការហាត់ប្រាណ ចូលរួមក្នុងក្រុមកីឡាផ្សេងៗ ឬរៀនរាំ។ ៧/ ហាត់ប្រាណក្នុងវគ្គខ្លីៗ មិនចាំបាច់ហាត់ប្រាណឲ្យសកម្មខ្លាំងក្នុងពេលតែមួយពេកទេ អាចបង្កើនវាពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃដូចជា ការដើររយៈពេល ១០នាទីអោយបាន៣ដង  គឺល្អដូច ៣០នាទីក្នុងពេលតែមួយ។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណជាទៀងទាត់ និងមធ្យមនឹងធ្វើឲ្យលោកអ្នកមានសុខភាពល្អ ដោយវាជួយកាត់បន្ថយជាតិស្ករ សម្ពាធឈាម ជាតិខ្លាញ់កូឡេស្តេរ៉ូល និងបន្ថយភាពតានតឹង។ ៨/ សាកល្បងកម្លាំងហាត់ប្រាណ អាចទប់ស្កាត់ការបាត់បង់សាច់ដុំ ប្រសិនបើលោកអ្នកធ្វើការហ្វឹកហាត់កម្លាំងដូចជា ការលើកទម្ងន់ ឬប្រើឧបករណ៍ធ្ងន់ៗ។ ការសិក្សាបានបង្ហាញថាវាក៏ធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងដោយរាងកាយរបស់អ្នកប្រើអាំងស៊ុយលីន និងស្ករ ហើយជាការពិតណាស់ វាជាវិធីដ៏ល្អមួយ ដើម្បីសម្រកទម្ងន់ផងដែរ។ ៩/ ពិនិត្យជើង រៀងរាល់យប់ ប្រើកញ្ចក់ឆ្លុះ​ឬសួរអ្នកណាម្នាក់ឲ្យជួយរកមើលមានហើម ឬផ្លាស់ប្តូរពណ៌ស្បែកឬ មានមុតវត្ថុអ្វីមួយ និងមើលតាមចង្វែកជើងផងដែរ។ ប្រសិនបើអ្នកឃើញអ្វីមួយសូមទូរស័ព្ទទៅគ្រូពេទ្យភ្លាម ដើម្បីរាយការណ៍អំពីអាការៈរោគ។ ព្យាយាមថែរក្សាទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃជានិច្ច ដោយលាងសម្អាតជើងនិងធ្វើឲ្យស្បែកមានសំណើម ជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយស្ថិតក្រោមកែវភ្នែករបស់លោកអ្នក។ ១០/ ផ្ដាច់បារី ដើម្បីផ្តាច់បារីលោកអ្នកត្រូវត្រៀមខ្លួនជាស្រេច និងសូមជ្រើសរើសកាលបរិច្ឆេទឲ្យជាក់លាក់ណាមួយ។ លោកអ្នកប្រហែលជាត្រូវការជំនួយ ដើម្បីយកឈ្នះផ្នែកផ្លូវចិត្ត និងរាងកាយនៃការញៀនជាតិនីកូទីន(បារី) ដូចជាកម្មវិធីបញ្ឈប់ការជក់បារី ក្រុមជំនួយនិងហាត់ប្រាណជាក្រុម(យ៉ូហ្គា តៃឈី)។ ឱកាសទទួលបានជោគជ័យ គឺវាអាស្រ័យលើខ្លួនលោកអ្នកទាំងស្រុង។ ១១/ ពិសាគ្រឿងស្រវឹងជាមួយ តែអាហារ គ្រឿងស្រវឹងអាចផឹកម្តងម្កាលបាន តែត្រូវមានអាហារញ៉ាំរួមជាមួយនឹងវា ព្រោះស្រាអាចបណ្តាលឲ្យជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមចុះទាប។ ភេសជ្ជៈលាយអាចបង្កើនជាតិស្ករក្នុងឈាម ដូចជាទឹកផ្លែឈើ ទឹកក្រូច ឬទឹកសូដា ​ហើយត្រូវមានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផឹក នៅពេលលោកអ្នកស្រេកទឹក។ ស្ត្រីមិនគួរផឹកគ្រឿងស្រវឹងលើសពីមួយកែវក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយបុរសមិនលើសពីពីរកែវទេ។ សារសំខាន់ៗរបស់លោកវជ្ជបណ្ឌិត ៖​ សូមលោកអ្នកត្រូវយល់ដឹងថា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ និងអាចបង្កឲ្យមានផលវិបាកផ្សេងៗដូចជាខូចតម្រងនោម  គាំងបេះដូងស្លាប់​ ខូចមួយចំហៀងខ្លួន  ដំបៅមើលមិនជា កាត់អវៈយវៈ។ល។ ដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលល្អក្នុងការព្យាបាល​ មិនមែនពឹងផ្អែកទៅលើតែវេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថតែមួយមុខនោះទេគឺ ពាក់កណ្តាល(៥០%)ទៀត វាអាស្រ័យលើខ្លួនអ្នកជំងឺផ្ទាល់ តាមរយៈការលេបថ្នាំនិងមកតាមណាត់ឲ្យទៀងទាត់ ហើយធ្វើតាមអ្វីដែលខ្ញុំបាទបានបកស្រាយខាងលើ។ បកស្រាយដោយ ៖  លោក  វេជ្ជបណ្ឌិត នៅ គីមសាន ជាវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺទូទៅប្រចាំនៅ បន្ទប់ពិគ្រោះ ព្យាបាលជំងឺ វេជ្ជ.​ នៅ គីមសាន(Diabetes Care Clinic, Phnom Penh) លោកអ្នកក៏អាចស្វែងយល់បន្ថែមពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម តាមរយៈ  តើថ្នាំសម្រាប់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានអ្វីខ្លះ? ស្វែងយល់លម្អិតពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម​

ចែករំលែក

បើគ្មានការការពារ,តើចំនួនភាគរយនៃអ្នកត្រៀមចូលជំងឺទឹកនោមផ្អែម(Prediabetes)នឹងវិវឌ្ឍន៍ទៅជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២ ឬទេ? 60% បានយល់ខុស។ ចូរជ្រើសរើសចំលើយ:               A:30%,               B:50%,               C:70%,               D:90%   ការពន្យល់: ដោយគ្មានការការពារប្រហែល 70 %នៃអ្នកត្រៀមចូលជំងឺទឹកនោមផ្អែមនឹងវិវឌ្ឍន៍ទៅជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២។ ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថាការធ្វើតែ ២ ចំណុចអាចជួយអ្នកជំងឺដែលត្រៀមចូលជំងឺទឹកនោមផ្អែមបាន ដោយការពារឬពន្យារពេលកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២តាមរយះការបញ្ចុះទំងន់ 5-7% នៃទំងន់ខ្លួនយើង ដែលត្រូវនឹង 4.5 - 6.35Kg, សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ ដែលមានទំងន់ 90Kg និងទទួលបានយ៉ាងហោចណាស់ 150នាទី/សប្តាហ៍ ក្នុងការដើរអោយសកម្មនៃរាងកាយដូចជាការដើរអោយលឿននិងខ្លាំង ឬសកម្មភាពណាមួយស្រដៀង គ្រាន់តែ៣០នាទីក្នុងមួយថ្ងៃ, ៥ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។ Reference Tseng E, et al. J Gen Intern Med. 2017 Jul 20 [Epub ahead of print]. doi: 10.1007/s11606-017-4103-1. CDC. Prediabetes. https://www.cdc.gov/diabetes/basics/prediabetes.html. Updated August 2016. Accessed July 2017.   បកស្រាយដោយ ៖  លោក  វេជ្ជបណ្ឌិត នៅ​​​ គីមសាន ជាវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ និងជំងឺទូទៅប្រចាំនៅ​​​ បន្ទប់ពិគ្រោះ ព្យាបាលជំងឺ វេជ្ជ.​ នៅ គីមសាន(Diabetes Care Clinic, Phnom Penh)

ចែករំលែក

ជាទូទៅ ថ្នាំសម្រាប់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមមាន ៖ លេប​ និង ចាក់​​​​ ហើយគ្រូពេទ្យ និងចេញវេជ្ជបញ្ជាទៅតាមអ្នកជំងឺម្នាក់ៗ​ (អាចលេប ឬ ចាក់?​​ ប្រភេទថ្នាំអ្វី?) ខាងក្រោមនេះ ជាការរៀបរាប់ខ្លះៗអំពីថ្នាំ សម្រាប់បងប្អូនមិត្តអ្នកអានយល់ដឹងបន្ថែម។ ប្រភេទថ្នាំគ្រាប់សម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម 1-Biguanides (Metformine/ Glucophage): សកម្មភាពថ្នាំ : បន្ថយការផលិតជាតិស្ករនៅក្នុងថ្លើម, បង្កើនប្រសិទ្ធភាពធ្វើការអាំង​ស៊ុ​យ​លីននៅសាច់ដុំ ផលរំខាន : ចង្អោរ ឆ្អល់​ឬចុកពោះ ឬ រាគ ហាមប្រើចំពោះអ្នកជំងឺមាន : ខ្សោយតម្រងនោម ថ្លើម និងបេះដូង ជំងឺក្រពះ-ពោះវៀនធ្ងន់ធ្ងរ ផលល្អ : មិនចុះជាតិស្ករជ្រុលនៅពេលប្រើវាតែឯង ធ្វើឲ្យចុះទម្ងន់​ ខ្លាញ់​ និង​បញ្ចុះជាតិស្ករក្រោយអា​ហារ​...។ 2-Sulphonylureas [ Glibenclamide/Gliclazide(Diamicron)/ Glimepiride(Amaryl) ]: សកម្មភាពថ្នាំ : បង្កើនការបញ្ចេញអាំងស៊ុយលីនពីកោសិការបស់លំពែងចូលទៅក្នុងចរន្ដឈាម ផលរំខាន : អាចចុះជាតិស្ករជ្រុល ញ៉ាំច្រើន ឡើងទម្ងន់ តឹងក្រហាយក្រពះ កន្ទួលរមាស់ ហើម ហាមប្រើចំពោះអ្នកជំងឺមាន​: ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី1 ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ​ឬ បំបៅកូនដោយទឹកដោះ ប្រើដោយប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះអ្នកជំងឺមានបញ្ហា : តម្រងនោម និងថ្លើម ផលល្អ : បញ្ចុះជាតិស្ករបានល្អ 3-Thiazolidinediones (Pioglitazone) សកម្មភាពថ្នាំ : ជួយបង្កើនថាមពលអាំងស៊ុយលីន ដើម្បីចាប់យកស្ករក្នុងឈាមចូលទៅក្នុងកោសិកាសាច់ដុំ ជាលិកាខ្លាញ់ និងថ្លើម។ កាត់បន្ថយការបញ្ចេញជាតិស្ករពីថ្លើម ផលរំខាន : ឡើងទម្ងន់ ការចាល់ជាតិទឹក ស្លេកស្លាំង និងឈឺក្បាល ហាមប្រើចំពោះអ្នកជំងឺមាន : ខ្សោយបេះដូង ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ឬ បំបៅកូនដោយទឹកដោះ ផលល្អ : មិនធ្វើឲ្យចុះជាតិស្ករជ្រុលនៅ​ពេលប្រើវាតែឯង។ 4-Alpha-Glucosidase inhibitor: Acarbose, Voglibose សកម្មភាពថ្នាំ : ជួយបន្ថយការបឺតស្រូបជាតិស្ករពីចំណីរអាហារនៅក្នុងពោះវៀន ផលរំខាន : រាគរូស​ ឆ្អល់ពោះ ឬ ចុកពោះ ផលល្អ:​ ជួយបញ្ចុះជាតិស្ករក្រោយអា​ហារ​បាន​ល្អ​ 5-DPP4 រឺ GLP1​ (ប្រភេទចាក់)​ inhibitor (Sitagliptin,Linagliptin,Liraglutide, Semaglutide) សកម្មភាពថ្នាំ :​​ បង្កើនការបញ្ចេញអាំងស៊ុយលីន ផលល្អ : មិនធ្វើឲ្យចុះជាតិស្ករជ្រុល​ មិនសូវឃ្លាន ស្រកទម្ងន់​បាន​ល្អ​ ផលរំខាន : អាចមានជំងឺរលាកប្រព័ន្ធដង្ហើមផ្នែកខាងលើ 6-អាំង​ស៊ុ​យ​លីន អាំង​ស៊ុ​យ​លីន​ គឺ​ជា​ថ្នាំ​ចាក់​សម្រាប់ព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម​  ដែលអាច​បន្ថយ​កម្រិត​ជាតិ​ស្ករ​ក្នុង​ឈាម​របស់​មនុស្ស​។ អាំងស៊ុយលីនមាន ៣ប្រភេទ ដោយអាស្រ័យ​លើវេជ្ជបណ្ឌិត​​នឹងប្រាប់​អ្នកថា តើប្រើនៅ​ពេលណា​? ​​ប្រភេទអ្វី? ចំនួនប៉ុន្មាន?ដែលគួរ​​ប្រើ​អាំង​ស៊ុ​យ​លីន។ នៅ​ពេល​ប្រើ​អាំង​ស៊ុ​យ​លីន​​ យើង​ត្រូវ​គិត​អំពី​ ៖         -របបអាហារដែលយើងគួរបរិភោគ ​         -ការ​ធ្វើ​លំ​ហាត់ប្រាណ​         -កម្រិត​ជាតិ​ស្ករ​ក្នុង​ឈាម ប៉ុន្មាន។ សារសំខាន់ៗរបស់លោកវជ្ជបណ្ឌិត ៖  សូមពុកម៉ែបងប្អូន ពូមីងលោកតាលោកយាយ​អញ្ជីញទៅពិនិត្យពិគ្រោះជំងឺជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតសិន​  មុននឹងទិញថ្នាំតាមឱសថស្ថាននានា ដោយជៀសវាងនូវផលប៉ះពាល់​ និងសុវត្ថិភាពទៅលើសរីរាង្គក្នុង​ ដូចជា តម្រងនោម​​ ថ្លើម បេះដូង។ល។​​ ពីការពិនិត្យពិគ្រោះនេះអ្នកអាចទទូលបាននូវការព្យាបាលមួយដ៏ត្រឹមត្រូវយូរអង្វែងទៅថ្ងៃអនាគត។ សូមអរគុណ! សូមអានអត្ថបទផ្សេងទៀត៖​  ៧​ចំណុច​ ស្វែងយល់លម្អិតពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម  បកស្រាយដោយ ៖  លោក  វេជ្ជបណ្ឌិត នៅ​​​ គីមសាន ជាវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម​ និងជំងឺទូទៅប្រចាំនៅ​​​ បន្ទប់ពិគ្រោះ ព្យាបាលជំងឺ វេជ្ជ.​ នៅ គីមសាន(Diabetes Care Clinic, Phnom Penh)

ចែករំលែក

១/ និយមន័យ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃវាកើតឡើងពីការលើសជាតិស្ករក្នុងឈាម ដែលបណ្តាលមកពីអរម៉ូន អាំងស៊ុយលីន (Insulin-ជាអរម៉ូនផលិតពីកោសិកាលំពែង) ដែលដឹកនាំជាតិស្ករទៅឲ្យកោសិកាប្រើប្រាស់ផលិតមិនគ្រប់គ្រាន់ ឬមិនផលិត ឬកោសិការបស់រាងកាយស៊ាំនឹងអរម៉ូននោះ។ ២/ កត្តាប្រឈមមុខ កត្តាមិនអាចផ្លាស់ប្ដូរបាន -ក្រុមគ្រួសារមានប្រវត្តទឹកនោមផ្អែម -កត្តាជនជាតិ -អាយុ > 45ឆ្នាំ -ទឹកនោមផ្អែមកើតពេលមានផ្ទៃពោះ កត្តាអាចធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង -កត្តាធាត់ -លើសសម្ពាធឈាម -លើសជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាម -អ្នកត្រៀមនឹងកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម -ទម្លាប់រស់នៅមិនល្អ ៖ មិនហាត់ប្រាណ ជក់បារី ផឹកស្រា  ដេកច្រើនពេក>៨ម៉ោង ៣/ ប្រភេទ និងមូលហេតុនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម                   ប្រភេទ  ​                                          មូលហេតុ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ (Type1 Diabetes Mellitus)   -បេតា កោសិកា របស់លំពែងត្រូវបានបំផ្លាញ   -ធ្វើឲ្យខ្វះអាំងស៊ុយលីនដាច់ខាត ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២ (Type2 Diabetes Mellitus)   -ភាពផ្សាំ (ធ្វើការមិនល្អ) របស់អាំងស៊ុយលីន ​  -ដំណើរវិវឌ្ឍបញ្ចេញមិនគ្រប់គ្រាន់របស់អាំងស៊ុយលីន ជំងឺទឹកនោមផ្អែមកើតពេលមានផ្ទៃពោះ(GDM)   -ភាពផ្សាំរបស់អាំងស៊ុយលីនក្នុងកោសិកា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទផ្សេងៗទៀត   -កង្វះសែន ក្នុងមុខងារបេតា កោសិកា   -ជំងឺលំពែង   -ថ្នាំ ឬ ជាតិគីមីផ្សេងៗ   ៤/ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ក. ផ្អែកលើរោគសញ្ញាដូចជា៖ នោមច្រើន (លើសពី៣លីត្រក្នុង២៤ម៉ោង) ផឹកទឹកច្រើន មានជាតិស្ករច្រើនក្នុងទឹកនោម ញ៉ាំច្រើន  អស់កម្លាំង  វិលមុខ ស្រវាំងភ្នែក  ឈឺក្បាល  ស្រកទម្ងន់ ...។ ខ. ប្រវត្តិអ្នកជំងឺ ៖  គ្រួសារ ឬបងប្អូនបង្កើតមានប្រវត្តិកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម គ. ការបូមឈាមទៅវិភាគ ៖  កំរិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម។ តារាងកម្រិតជាតិស្ករ           អត់មានជំងឺ         ទឹកនោមផ្អែម          កំពុងប្រឈម     នឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែម  មានជំងឺទឹកនោផ្អែម   មុនបរិភោគអាហារឬ​អត់អាហារយ៉ាងតិច ៨ម៉ោង  

ចែករំលែក
Top